Zijn de kosten van mijn werkruimte aan huis aftrekbaar?

Ondernemers zijn door de coronasituatie steeds vaker vanuit huis beginnen werken. Als je als ondernemer thuis een werkruimte hebt, mag je hier soms kosten voor aftrekken. Maar meestal niet. De fiscale behandeling van de werkruimte in de eigen woning is dan ook best ingewikkeld. Hieronder vind je de belangrijkste voorwaarden terug. Wij raden aan om steeds een detailberekening te maken en je zo nodig te laten adviseren.

Het moet gaan om een zelfstandige werkruimte

Een bureau in de woonkamer volstaat niet. Het moet echt gaan om een zelfstandige werkruimte. Dat wil zeggen dat het mogelijk moet zijn om de werkruimte aan een willekeurige derde te verhuren, dat de werkruimte eigen sanitair heeft, een eigen toegangsdeur et cetera. Dit moet situatie per situatie bekeken worden. Een werkruimte die wel een eigen toegangsdeur heeft maar bijvoorbeeld enkel via de afgesloten privétuin beschikbaar is, is geen zelfstandige werkruimte.

Deel uitmaken van het keuzevermogen

Ten tweede moet de zelfstandige werkruimte deel uitmaken van het ondernemingsvermogen. Daarvoor moet het wel eerst tot het keuzevermogen behoren en dat kan enkel wanneer de werkruimte voor minstens 10% en maximaal 90% zakelijk wordt gebruikt. Als de werkruimte tot het keuzevermogen behoort, moet het als ondernemingsvermogen worden aangemerkt. Die keuze moet je meteen maken wanneer je de onderneming start of de woning koopt en hier kan je later niet op terugkomen.

De keuze voor het ondernemingsvermogen zorgt ervoor dat de zelfstandige werkruimte aftrekbaar is, maar heeft ook enkele nadelen. Als de zelfstandige werkruimte tot het zakelijk vermogen behoort, wordt een evenredig deel van de meerwaarde van de verkoop van de woning ook belast. Daarom kiezen veel ondernemers ervoor om de werkruimte aan het privévermogen toe te wijzen. Zij verwachten dan ook dat de waarde van de woning zal stijgen. Natuurlijk is dat nooit een garantie.

Inkomenseis van 70%

Wanneer de zelfstandige werkruimte aan het privévermogen is toegewezen, kan het toch mogelijk zijn om de kosten van de thuis-werkruimte af te trekken. Daarvoor geldt wel een inkomenseis van 70%. De exacte invulling van deze inkomenseis is afhankelijk van de vraag of je al dan niet elders ook een werkruimte hebt.

• Je hebt elders geen werkruimte:
  • Minstens 70% van de winst en overige inkomsten uit werk (incl. AOW-uitkeringen, pensioen enzovoort) moeten in of vanuit deze werkruimte worden verdiend
  • Minstens 30% van de winst en de overige inkomsten uit werk moeten ook echt in de werkruimte worden verdiend (en dus niet “vanuit”)
• Je hebt elders een werkruimte (bv. bedrijfspand)
  • Minstens 70% van de winst en overige inkomsten uit werk moeten in de zelfstandige werkruimte worden verdiend
  • Hier zijn er geen verdere eisen

Ondernemers die tijdens de coronaperiode ineens vanuit huis moeten werken, zullen met andere woorden zelden aan deze inkomenseis voldoen. Bovendien hebben ze vaak geen zelfstandige werkruimte. Wie bijvoorbeeld een winkeltje of een makelaarskantoor heeft aan het eigen huis, kan wel aan de inkomenseis voldoen.

Ingewikkelde berekening van de aftrek voor de werkruimte aan huis

De berekening van de aftrek is vrij ingewikkeld. Het recht op aftrek van kosten vanwege de werkruimte houdt verband met de WOZ-waarde van de werkruimte en het toe te passen percentage is dan weer afhankelijk van het box 3-vermogen. Hierbij wordt de zelfstandige werkruimte zoveel mogelijk toegerekend aan de hoogste schrijf van het box 3-vermogen. Uiteraard zijn alle andere kosten, zoals de energiekosten of de inrichtingskosten, ook gewoon aftrekbaar als zakelijke kosten.

Weet daarnaast dat de werkruimte ook zelf bij het box 3-vermogen behoort. De consequentie hiervan is dat ook de hypothecaire schuld voor dit deel van de woning aan het box 3-vermogen moet worden toegewezen. Dit kan dan weer niet worden afgetrokken in box 1 en ook het eigen woningforfait neemt af.

Door de ingewikkelde berekening en de vele fiscale consequenties, zeker bij de toewijzing aan het ondernemingsvermogen, raden wij aan om steeds een detailberekening te laten maken door een accountant of boekhouder.