Wat zijn financiële feiten?

Een financieel feit is een geldelijke waardering van rechten die kunnen worden uitgeoefend (bv. vorderingen en patenten), aangegane verplichtingen (bv. lening), betaalde diensten (bv. inkopen bij een leverancier) en waardeveranderingen (bv. groei van gewassen). In de praktijk zal je zien dat er na het opstellen van de balans wijzigingen zullen plaatsvinden die ervoor zorgen dat de balans niet langer overeenstemt met de werkelijkheid. Er moet een nieuwe balans worden opgesteld en er moet rekening worden gehouden met de geldelijke verandering. Deze geldelijke verandering is het financieel feit waar we het hier over hebben.

Twee groepen financiële feiten

De financiële feiten worden veelal in twee groepen onderverdeeld. Enerzijds zijn er de financiële feiten die geen invloed hebben op het eigen vermogen. Dit zijn financiële veranderingen of gebeurtenissen waar ondernemingen niet rijker, maar ook niet armer van worden. Een voorbeeld daarvan is een schuldenaar die ons een factuur betaalt. We worden zelf niet rijker of armer, omdat de rechten die kunnen worden uitgeoefend afnemen (de in geld gewaardeerde vordering komt te vervallen) en de waarde van het geld op onze bankrekening evenredig stijgt.

Er zijn echter ook financiële feiten die wel een invloed hebben op het eigen vermogen. Zij zorgen dan voor winst of verlies. Een voorbeeld daarvan is een verkoop. In zo’n geval is er enerzijds sprake van een afname van de bezittingen (de voorraad neemt af), maar anderzijds neemt de geldelijke waarde in de kassa toe. Deze toename is als het goed is groter dan de geldelijke afname van de voorraad en dan is er winst gemaakt. Als we bij een uitverkoop hetzelfde product zouden verkopen voor een bedrag dat lager ligt dan de aanschafwaarde, spreken we uiteraard van verlies.

Financiële feiten en de invloed op de winst-en-verliesrekening

Deze financiële feiten zullen in de praktijk een invloed uitoefenen op de winst-en-verliesrekening, ook wel eens de resultatenrekening genoemd. Deze rekening geeft alle financiële feiten weer die invloed hebben gehad op het eigen vermogen en die met de onderneming verbonden zijn. Hoewel ook privéfeiten zoals privéstortingen strikt genomen financiële feiten zijn, worden ze echter niet op de winst-en-verliesrekening opgenomen. Samengevat kunnen we de winst-en-verliesrekening als volgt weergeven:

Kenmerkend aan deze winst-en-verliesrekening is dat het totaal van de debetzijde in principe niet gelijk zal zijn aan het totaal van de creditzijde. Indien wel, is dit louter toeval. Dat het totaal niet gelijk zal zijn, is logisch en heeft alles te maken met de financiële feiten die een invloed hebben op het eigen vermogen.

Het is net het verschil tussen de debet- en de creditzijde dat de winst of het verlies van het boekjaar zal weergeven. Er is sprake van winst wanneer de omzet hoger is dan de kosten (samengevat weergegeven als de som van de inkoopprijs en de bedrijfskosten). Er is sprake van verlies als de omzet lager is dan deze kosten. Afhankelijk van het bekomen resultaat zal dit natuurlijk nog verder moeten verwerkt. Winsten kunnen bijvoorbeeld aan aandeelhouders worden uitgekeerd, aan het eigen vermogen worden toegevoegd enzovoort. Hoe dan ook kunnen we nu opnieuw de balans maken.