Wat is het verschil tussen bezittingen, schulden en eigen vermogen?

Op de balans van iedere onderneming komen bezittingen, schulden en eigen vermogen terug. Natuurlijk weet je wel dat bezittingen en schulden geen synoniemen zijn, maar als beginnende ondernemer is het niet altijd even makkelijk om de grens tussen deze begrippen op de juiste plaats te leggen.

Betekenis van bezittingen (activa)

Bezittingen zijn alle onderdelen (activa) die de onderneming bezit. Het gaat bijvoorbeeld om machines, voorraden, meubilair of zelfs bepaalde merken of het geld in de kassa.

Deze bezittingen kunnen op twee manieren worden gefinancierd: met behulp van eigen geld (“eigen vermogen”) of met behulp van andermans geld (“schulden”).

Bovendien maakt het niet uit of de onderneming deze onderdelen al dan niet in het bezit heeft. Zo is er ook sprake van een bezitting wanneer een machine wordt verhuurd. Wanneer het eigendomsrecht wordt overgedragen, bijvoorbeeld via een sale-and-lease-back-constructie, is er echter geen sprake meer van een bezitting terwijl je het onderdeel wel nog steeds gewoon gebruikt.

Omdat de bezittingen altijd via schulden of het eigen vermogen wordt gefinancierd, is het gelijk aan de som van deze twee, ofwel:

Bezittingen = schulden + eigen vermogen

Schulden

De schulden en het eigen vermogen geven met andere woorden weer hoe de bezittingen worden gefinancierd. Wanneer je hiervoor geld gebruikt dat van derden afkomstig is, ga je schulden aan bij die derden. Dit wordt ook wel vreemd vermogen genoemd.

Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer je een lening aangaat (schuld) om een machine (bezitting) te kopen. Toch is het niet altijd zo duidelijk. Schulden zijn bijvoorbeeld ook onbetaalde facturen. Bij een onbetaalde factuur zit er eigenlijk geld in de onderneming die niet van jou is, maar van een leverancier. Dat geld is met andere woorden een schuld en die schuld gebruik je om je bezittingen, waaronder ook het geld in kas of op de bank valt, te financieren.

Schulden = Bezittingen – Eigen vermogen

Soms wordt hier ook nog een onderscheid gemaakt tussen het achtergesteld en het niet-achtergesteld vreemd vermogen. Bij het achtergesteld vreemd vermogen is er sprake van een achtergestelde lening. Dit is vooral belangrijk om het garantievermogen van de onderneming, de som van het eigen vermogen en het achtergesteld vreemd vermogen, te bepalen.

Eigen vermogen

Wanneer bezittingen niet met het vermogen van een derde worden gefinancierd, worden ze gefinancierd met behulp van het eigen vermogen. Zodoende is het eigen vermogen steeds gelijk aan de bezittingen min het vreemd vermogen. Het eigen vermogen bestaat bij aanvang uit de inbreng door de verschillende vennoten die de onderneming oprichten. Bij het maken van bedrijfswinsten en het aanleggen van reserves groeit het eigen vermogen verder.

Ook bij het eigen vermogen wordt er gesproken over passiva. Dat wil zeggen dat het eigen vermogen dus een schuld is en geen bezitting. Bijzonder aan het eigen vermogen is echter dat het een schuld is ten opzichte van de aandeelhouders. Dat wil zeggen dat de aandeelhouders het recht hebben om het eigen vermogen terug te vragen, bijvoorbeeld door de vennootschap stop te zetten. Hierdoor vormt de som van het eigen vermogen en het vreemd vermogen de passiva van de onderneming en is passiva steeds gelijk aan activa.