Wat is het stelsel-Bakker?

Overzicht vinden in de vele grootboekrekeningen is niet eenvoudig. Daarom gebruiken we een rekeningenschema. Een rekeningenschema bevat een lijst met de grootboekrekeningnummers en hun namen, op een logische wijze samengesteld zodat de gevoerde boekhouding eenvoudig te begrijpen valt. In sommige landen heeft de overheid een rekeningenschema samengesteld waardoor boekhouders niet of minder fantasierijk te werk kunnen gaan. In Nederland is dat niet het geval en bestaan verschillende rekeningenschema’s naast elkaar. Het rekeningenschema dat het vaakst wordt gebruikt, is het stelsel-Bakker.

Over het stelsel-Bakker

Het stelsel-Bakker bouwt verder op de decimale ordening die door Eugen Schmalenbach werd ontwikkeld, zoals het in 1927 in zijn werk Der Kontenrahmen verscheen. Het stelsel-Bakker werd ontworpen door de heer Bakker die halverwege de twintigste eeuw bij de Eindhovense Philips-gloeilampenfabriek werkte. Hij had er blijkbaar voldoende tijd om orde in de chaos te scheppen en stelde zelf een rekeningschema voor grootboekrekeningen samen. Het is iets waar ze in het buitenland vaak talloze dure studies aan uitbesteedden en waarbij diverse professoren en vakexperts theoretiseerden, maar de heer Bakker deed het allemaal in zijn eentje. Zijn publicaties zorgden voor enige normalisatie en tot op heden wordt het stelsel-Bakker, al dan niet in aangepaste vorm, nog steeds door talloze ondernemers gebruikt. Ook boekhoudsoftware maakt vrijwel altijd gebruik van het stelsel-Bakker, waardoor er in de praktijk ook in Nederland sprake is van enige normalisatie.

Rubricering in het stelsel-Bakker

Het stelsel-Bakker kiest voor een rekeningenschema op twee niveaus. Hierbij is duidelijk gekozen voor negen soorten hoofdverdichtingen of rubrieken:

Balansrekeningen

• Rubriek 0: vaste activa, eigen vermogen, langlopend vreemd vermogen en voorzieningen
• Rubriek 1: financiële rekeningen, kortlopende vorderingen en kortlopende schulden
• Rubriek 2: tussenrekeningen
• Rubriek 3: voorraad grondstoffen en hulpmaterialen en handelsgoederen

Resultatenrekeningen

• Rubriek 4: kostenrekeningen
• Rubriek 5: indirecte kosten
• Rubriek 6: fabricagerekeningen
• Rubriek 7: voorraad gereed product en onderhanden werk
• Rubriek 8: verkoopresultaten
• Rubriek 9: overige resultaten

Bovenstaande rubrieken vormen het eerste niveau in het stelsel-Bakker. Vervolgens koos hij voor de verdere nummering van de hoofdverdichtingen, waarbij het eerste cijfer telkens de hoofdverdichting bepaalt en het tweede cijfer de verdichting. Een voorbeeld:

• 2 Vlottende activa
  • 21 Handelsvoorraden
    • 2100 Voorraad

Volledig vrijblijvend

Hoewel het stelsel-Bakker door vrijwel iedere accountant wordt gebruikt, het zorgt er immers voor dat accountants sneller inzicht krijgen in de cijfers van de onderneming, is het gebruik van het stelsel-Bakker niet verplicht. Ondernemers kunnen bijvoorbeeld hun rekeningen in oplopende nummers nummeren zonder daar enige structuur in aan te brengen. Op die manier maak je het de Belastingdienst lastig, maar dat geldt meteen ook voor alle andere personen die hun weg willen vinden doorheen de administratie. Stakeholders zullen meermaals knorren en mopperen, terwijl de accountant zijn diensten tegen de penning zestien zal verkopen. Daarom is het toch aangeraden om, al was het maar in de basis, te kiezen voor de genormaliseerde rubricering van het stelsel-Bakker. Dat is ook wat wij bij al onze praktijkvoorbeelden doen en hoe de door ons geselecteerde boekhoudsoftware het aanpakt.