Wat is een boekjaar?

Elk jaar opnieuw loopt de boekhouding een volledige cyclus door. Die cyclus heeft een eigen kalender en dit noemen we het boekjaar. Meestal valt het boekjaar netjes samen met het kalenderjaar, maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Hieronder ontdek je de verschillende uitzonderingen en lees je ook wat de gevolgen zijn voor de belastingaangifte.

Betekenis van een boekjaar

Een boekjaar is een periode waarin een volledige boekhouding wordt gevoerd. Elk boekjaar wordt het proces opnieuw doorlopen en zal de boekhouding het resultaat bepalen op basis waarvan de jaarrekening wordt opgesteld en op basis waarvan je de verschuldigde belastingen bepaalt. Meestal loopt het boekjaar samen met een kalenderjaar en begint het op 1 januari om te eindigen op 31 december. Echter, dit hoeft niet het geval te zijn. Zowel het begin als het einde kan afwijken van het kalenderjaar en soms kan een boekjaar ook langer duren dan een kalenderjaar.

Boekjaar wijkt af van een kalenderjaar

In principe krijgt het samenvallen van het kalenderjaar en het boekjaar de voorkeur. Toch is een afwijking wettelijk toegestaan. Artikel 3.66 van de Wet IB 2001 staat het bijvoorbeeld nadrukkelijk toe wanneer de aard van de onderneming dit rechtvaardigt. Dat is onder andere het geval voor landbouwbedrijven en seizoenbedrijven die hun boekjaar afstemmen op de agrarische kalender en niet op het klassieke kalenderjaar.

Soms zijn afwijkingen toegestaan terwijl het strikt genomen niet noodzakelijk is voor de onderneming. Dat is bijvoorbeeld het geval voor dochterondernemingen die het boekjaar van de moederonderneming volgen, waarvoor de afwijking dus wel gerechtvaardigd is.

In dergelijke gevallen wordt de winst steeds toegekend als winst van het kalenderjaar waarin dat boekjaar is geëindigd.

Gebroken boekjaar

Daarnaast kan er sprake zijn van een gebroken boekjaar. Dat is een boekjaar dat korter duurt dan twaalf maanden. Dat zal bijvoorbeeld het geval zijn wanneer je in het midden van een kalenderjaar start en het boekjaar toch afsluit op 31 december. Ook wanneer je in de loop van het boekjaar de boeken sluit, is er sprake van een gebroken boekjaar. In beide gevallen wordt de winst gewoon toegekend als winst van dat kalenderjaar.

Verlengd boekjaar

Ten slotte kan een boekjaar soms langer dan twaalf maanden duren. Het gaat om een keuzerecht voor starters die midden een kalenderjaar starten. Zij sluiten hun boekjaar dan pas af op 31 december van het volgend kalenderjaar. Het verlengd boekjaar heeft een aantal voordelen. Als starter bespaar je bijvoorbeeld al snel een paar duizend euro op accountancy, betaal je later je belastingen en boekhoudkundig compenseer je eenvoudig de investeringen van de beginperiode.

Een verlengd eerste boekjaar heeft echter ook nadelen die vooral met de onzekerheid te maken hebben. Wanneer volgend jaar de belastingtarieven stijgen, heeft het per slot van rekening niet alleen gevolgen voor de inkomsten van volgend jaar, maar ook voor de inkomsten van dit jaar. Bij een belastingverlaging geldt natuurlijk hetzelfde.