Wat is een beginbalans?

Een beginbalans wordt ook wel eens een startbalans genoemd. De beginbalans omvat een overzicht van de bezittingen, het vreemd vermogen en het eigen vermogen aan het begin van een periode. In principe is ze gebaseerd op de eindbalans uit de vorige periode, die dan weer het gevolg is van de tussentijdse resultatenrekeningen die de vorige beginbalans hebben aangepast. Een beginbalans staat dus nooit alleen, maar is wel een momentopname. Hierin verschilt het dan ook van bijvoorbeeld de winst- en verliesrekeningen.

Activa = vaste activa en vlottende activa

Op de beginbalans staan de bezittingen van de onderneming aan de linkerkant. Dit is wat boekhouders de activa noemen. Hieronder vallen zowel de vaste activa als de vlottende activa:

• Vaste activa: Bezittingen die langer dan een jaar in je onderneming aanwezig zijn, zoals je bedrijfspand of zakelijke wagen. Hieronder vallen ook de oprichtingskosten en de deelnemingen.
  • Materiële vaste activa: grond en gebouwen, inventaris, transportmiddelen, machines en installaties, computers en computerapparatuur
  • Immateriële vaste activa: licenties en octrooien, ontwikkelingskosten en goodwill
  • Financiële vaste activa: langlopende leningen en deelnemingen of effecten
• Vlottende activa: Bezittingen die binnen het jaar worden verbruikt en die dus vlot weer weg zijn. Voorbeelden zijn het kasgeld, de voorraden en de vorderingen op klanten.
• Liquide middelen: Het geld in kas en op de bank.

Passiva = schulden en het eigen vermogen

De passiva, op de rechterzijde van de beginbalans, zijn de schulden van de onderneming. Eigenlijk legt het uit waar de bezittingen van de ondernemingen vandaan komen. De passiva kunnen we opnieuw verder onderverdelen:

• Eigen vermogen: Het saldo van de bezittingen en de schulden aan derden. Het bevindt zich niet aan de linkerkant van de balans, omdat het eigenlijk een schuld is aan de bezitters van het bedrijf.
• Kort vreemd vermogen: Schulden die op korte termijn, namelijk binnen het jaar, moeten worden betaald. Het gaat onder andere om handelsschulden aan leveranciers, nog te betalen belastingen of het deel van een lening dat binnen het jaar vervalt.
• Lang vreemd vermogen: Schulden die op lange termijn, langer dan het jaar, terugbetaald moeten worden. Het gaat bijvoorbeeld om een hypothecaire lening
• Voorzieningen: Een soort van reservespaarpotje dat in de toekomst kan worden aangewend voor specifieke redenen, bijvoorbeeld voor het opvangen van een geraamd verlies.

Kenmerkend is dat activa en passiva elkaar steeds in evenwicht moeten houden, net omdat de passivazijde louter de oorsprong van de bezittingen aangeeft.

Waarom is een beginbalans belangrijk?

Wanneer een beginbalans niet juist is, lopen de verschillende boekjaren niet vlot over op elkaar. Dan is er sowieso iets aan de hand en gaan er bij de Belastingdienst een aantal knipperlichten af. Wel vaker is een belastingcontrole het gevolg.

Bij een goede jaarsluiting kunnen zich hier geen problemen voordoen. Daarom blijft het belangrijk om naast boekhoudsoftware ook goed samen te werken met een accountant. Bij veel boekhoudprogramma’s kan je de accountant rechtstreeks toegang geven tot je boekhouding en een aantal zaken delen.