Wat is desinvesteren en hoe boek ik het?

Eerder hadden we het al uitgebreid over het investeren in activa en het afschrijven daarvan. Daarbij moeten we ook rekening houden met een restwaarde, al was het maar de schrootwaarde. Op het einde van de levensduur van de investering is het dan ook niet gek dat we het nog op een of andere manier in geld kunnen omzetten. Zelfs als dat niet kan, moet het actief natuurlijk wel nog steeds uit de boekhouding worden gehaald. Dit is wat we desinvesteren noemen en hieronder hebben we daar het een en ander over uitgelegd.

Betekenis van desinvesteren

Desinvesteren is eigenlijk het omgekeerde van investeren. In plaats van activa verwerven, ga je dus activa afstoten. Er zijn verschillende manieren om te desinvesteren. Je kan bijvoorbeeld desinvesteren door activa te verkopen, maar ook door het buiten gebruik te stellen of door het in te ruilen. Een voorbeeld is het inruilen van een bedrijfsauto bij het kopen van een nieuw exemplaar. Bij het desinvesteren heeft een activa, na eerder te zijn afgeschreven, nog een bepaalde boekhoudkundige waarde en dus zijn er twee opties mogelijk:

• De desinvestering resulteert in een boekwinst: de opbrengst van de desinvestering is hoger dan de boekwaarde van het actief
• De desinvestering resulteert in een boekverlies: de opbrengst van de desinvestering is lager dan de boekwaarde van het actief

Bij het desinvesteren verdwijnt het actief uit de boekhouding en daar staat dan weer een boekwinst of een boekverlies tegenover. De boekwinst of het boekverlies wordt in de resultatenrekening opgenomen.

Voorbeeld van het boeken van een desinvestering met boekwinst

Stel dat een onderneming een machine heeft met een aanschafwaarde van € 50.000. Deze is intussen afgeschreven tot een restwaarde van € 12.500. De cumulatieve afschrijvingen ter waarde van 37.500 euro zijn bijgehouden op de rekening 0125 Afschrijving machines. Nu er sprake is van een desinvestering moeten we de machine uit de boekhouding schrappen.

Deze machine wordt nu verkocht voor 16.000 euro, inclusief omzetbelasting (= 2.776,86 euro). Exclusief omzetbelasting brengt de machine dus 13.223,14 euro op. Dit is een boekwinst van 723,14 euro die in de resultatenrekening moet worden opgenomen. We voeren volgende boeking uit:

Voorbeeld van het boeken van een desinvestering met boekverlies

We nemen aan dat een wagen aanvankelijk een waarde had van 25.000 euro en na afschrijvingen een restwaarde van 5.000 euro. Hier is er dus al 20.000 euro afgeschreven, wat we op de rekening 0085 Cumulatieve afschrijvingen auto hebben gecumuleerd. Er is opnieuw sprake van een desinvestering en nu moeten we de rekeningen 0080 en 0085 schrappen.

Deze wagen wordt nu verkocht voor 6.000 euro, inclusief omzetbelasting (= 1.041,32 euro). Exclusief omzetbelasting brengt de auto dus 4.958,68 euro op. Dit is een boekverlies van 41,32 euro dat ook deze keer in de resultatenrekening moet worden opgenomen. Nu boeken we: