Hoe ga ik boekhoudkundig om met belastingen?

Als ondernemer zal je hoe dan ook te maken krijgen met belastingen. En die moet je betalen. In een eenmanszaak krijg je te maken met vier grote groepen belastingen. In de eerste plaats zijn er de belastingen die bij het goed horen, zoals de motorrijtuigenbelasting of de onroerendezaakbelasting. Daarnaast is er de belasting over de winst (inkomstenbelasting), de belasting op de levering van goederen en diensten (omzetbelasting) en de belastingen waarbij je louter als tussenpersoon optreedt (loonheffing inhouden bij personeel). Sommige van deze belastingen hebben ook invloed op de boekhouding van je onderneming.

Zakelijke belastingen boekhoudkundig verwerken

Een aantal van deze belastingen zijn zakelijke belastingen. Het gaat bijvoorbeeld over de motorrijtuigenbelasting op de zakelijke auto die je op je naam hebt staan. Voor de onderneming is deze zakelijke belasting een kostenpost en dus ook een bedrijfskost. Net zoals andere kosten wordt het op een hulprekening van het eigen vermogen geboekt, zoals bijvoorbeeld de rekening 4403 Motorrijtuigenbelasting.

Inkomstenbelasting en de boekhouding

Bij andere belastingen is de situatie anders. De inkomstenbelasting is hier een voorbeeld van. De inkomstenbelasting is namelijk een belasting op het inkomen van de ondernemer. Mogelijk omvat de inkomstenbelasting niet alleen inkomsten uit de zaak, maar ook salarisinkomsten of andere inkomsten die niet met de onderneming te maken hebben. Het staat daarom los van het zakelijke en deze belasting mag niet in de boekhouding van de onderneming worden opgenomen. Merk ook op dat de correspondentie omtrent de inkomstenbelasting altijd de persoonlijke naam vermeldt. In de praktijk komt het echter voor dat de ondernemer de inkomstenbelasting toch vanaf zijn zakelijke bankrekening betaalt. In dit geval moet het echter als een privébetaling worden geboekt, bijvoorbeeld tegenover rekening 0511 Privé inkomstenbelasting.

De ondernemer als tussenpersoon van de Belastingdienst

Als je personeel in dienst hebt, treed je op als incasseerder. Jij moet belastingen innen bij het personeel en die belastingen moet je vervolgens aan de Belastingdienst overmaken. Dit moet wel in de boekhouding worden opgenomen. In de praktijk betaal je na het inhouden van de loonheffing (premies volksverzekeringen en loonbelastingen), het juiste nettoloon uit aan het personeel. Van deze belasting word je niet rijker of armer en dus heeft het niks te maken met het eigen vermogen. Wel is het zo dat er een schuld ontstaat tegenover de Belastingdienst. Daarbovenop is de werkgever ook een (groot) deel verantwoordelijk voor de sociale verzekeringen van zijn werknemers. Ook de werkgever moet dus een premie betalen voor onder meer ziekte, werkloosheid en arbeidsongeschiktheid.

De loonadministratie is heel ingewikkeld en daarom besteden eenmanszaken dit vaak uit aan een salarisverwerker. Vervolgens ontvangt de werkgever van de salarisverwerker een loonstrook. We boeken dan aan de debetzijde het totaal van de loonkosten met daartegenover het te betalen loon (credit) en de af te dragen loonheffingen (credit). Ook zal de werkgever een afschrift ontvangen van de totale loonkosten. Aan de debetzijde boek je dan de sociale lasten en het vakantiegeld in en aan de creditzijde de af te dragen loonheffingen en het te betalen vakantiegeld.